بررسی رابطه بین ویژگی های روانشناختی و اقدامات سرمایه-گذاران در بورس اوراق بهادار تهران

بیش از نیم قرن، نظریه نوین مالی که بر دو پارادایم اصلی رفتار عقلایی عامل های اقتصادی و فرضیه بازارهای کارا تکیه داشت، بر بازارهای مالی حاکم بود. اما وجود برخی شواهد تجربی مانند استثناهای بازار که توسط مدل های رایج فرضیه بازار کارا قابل تبیین نبودند، زمینه ساز پیدایش نظریه ای به نام مالی رفتاری گردید. مالی رفتاری شامل بخش گسترده ای از جنبه های روانشناسی و علوم اجتماعی است که تناقض زیادی با فرضیه بازار کارا دارد. ایده رفتار کاملاً عقلایی ‏سرمایه گذاران جهت توجیه رفتارشان در بازار سهام کافی ‏نیست. وجود عوامل روانی بسیاری موجب می شود که افراد در تصمیم گیری های سرمایه گذاری خود به صورت کاملاً عقلایی عمل نکنند. ادبیات مالی رفتاری تعدادی مفهوم رفتاری که رفتارهای سرمایه گذاری را تحت تاثیر قرار می دهد، ایجاد و توسعه داده است. در این پژوهش چهار مفهوم رفتاری (اعتماد بیش از حد، تحمل ریسک، خودبازبینی و رفتار توده وار) انتخاب و سعی شده تا ارتباط بین این خصوصیات و رفتار سرمایه گذاری (شامل حجم سهام مبادله شده، تعداد مبادلات سهام) و همچنین رابطه رفتار سرمایه گذاران با عملکرد سرمایه گذاری (بازده سهام) مورد آزمون قرار گیرد. جامعه آماری این تحقیق را کلیه سرمایه-گذاران فردی بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می دهد. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید. پرسشنامه بین کسانی توزیع شد که در یک سال گذشته حداقل دو بار معامله انجام داده اند. به وسیله تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل انجام گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین اعتماد بیش از حد و تحمل ریسک با حجم و تعداد مبادلات رابطه مستقیم وجود دارد ولی بین خود بازبینی و رفتار توده وار با حجم سهام مبادله شده و تعداد مبادلات ارتباط معنی داری وجود ندارد. همچنین نتایج نشان داد رابطه بین حجم سهام و تعداد مبادلات با بازده کسب شده معنی دار است.